Spis treści
- Lokalne opowieści o serowarstwie
- Podstawy serowarstwa podlaskiego
- Triumf korycińskich serowarów
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Serowarstwem nazywamy dział mleczarstwa wyspecjalizowany w produkcji serów. Dziś z produktami tego typu kojarzymy kraje takie jak: Holandia, Francja, Szwajcaria czy Włochy. Ale – jak świadczą historycy – pierwsze próby przetwórstwa mlekowego podejmowano w Turcji i stamtąd przez Bałkany serowarstwo dotarło do Europy. A jak dotarło na Podlasie?
Lokalne opowieści o serowarstwie
Znana na Podlasiu legenda – przekazywana przez pokolenia tutejszych serowarów, skupionych obecnie w Zrzeszeniu Producentów Sera Korycińskiego – głosi, że serowarstwo przywędrowało w korycińskie okolice w XVII wieku wraz ze Szwajcarami. Jak do tego doszło? W latach 1655-1660 polskie ziemie zalała fala potopu szwedzkiego. Po polskiej stronie – między innymi na terenie Podlasia – walczyły między innymi zaciężne oddziały wojska szwajcarskiego.
Ranni żołnierze byli leczeni przez miejscowych w usytuowanym niedaleko Korycina folwarku Kumiała. Ci, którzy wydobrzeli, wracali do boju, a po zakończeniu walk do swojego kraju bądź szukali innych zatrudnień na polach bitewnych Europy. Niektórzy jednak, czy to z powodu rozległych obrażeń i uszkodzeń ciała, czy z powodów sentymentalnych i osobistych, zostawali na tych terenach gminy Korycin. To właśnie od nich mieszkańcy Podlasia mieli poznać tajemnice szwajcarskiego serowarstwa – już wtedy przodującego w produkcji wyrobów z mleka zwierząt hodowlanych.
Podstawy serowarstwa podlaskiego
Na zielonych, porośniętych soczystą trawą i pachnącymi ziołami, łąkach północno-wschodniej Polski od zawsze hodowano krowy, dlatego to głównie z ich mleka produkowany był lokalny ser. Warto wiedzieć, że to od rodzaju mleka w dużej mierze zależy smak sera. Z mleka krowiego otrzymamy ser o łagodnym, słodkawym smaku – to dlatego podstawowa wersja sera korycińskiego nazywana jest śmietankową. Dla porównania: mleko domowych bawolic ma posmak orzechowy, mleko owiec – smak słodszy niż mleko krowie, a kozie odznacza się aromatycznym posmakiem.
W innych rejonach świata serowarzy wytwarzają swoje produkty także z mleka hodowlanych reniferów, wielbłądów czy jaków.
W dawnych czasach, ser po wyprodukowaniu w drewnianych formach przenoszono do piwnic i układano na żytniej słomie młóconej cepem. Pod okiem miejscowych serowarów wyroby te leżakowały przez wiele tygodni. W tym czasie nabierały smaku i aromatu. Stały się też nieodłącznym elementem diety mieszkańców podlaskich wsi i miasteczek.
Triumf korycińskich serowarów
Wiele stuleci upłynęło, nim smak serów z Korycina został rozsławiony w całej Polsce. A kiedy się to stało, wyroby serowarów z małej, nieznanej miejscowości zaczęły zdobywać renomowane wyróżnienia – w roku 2004 okrzyknięto je Perłą Roku i Podlaską Marką Roku. To był moment, w którym producenci serów swojskich zdecydowali, że ich wyrób staje się marką, która wymaga przyznania jej statusu europejskiego Chronionego Oznaczenia Geograficznego. Rozgłos w kraju odbił się także echem za granicą, kiedy w 2017 roku o serach korycińskich napisano w polskim wydaniu Żółtego Przewodnika Gault & Millau.
Warto przeczytać: Wszystko, co musisz wiedzieć o domowym serze korycińskim
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Dlaczego ser koryciński jest wyjątkowy?
Ser koryciński wyróżnia się dzięki zastosowaniu mleka od krów hodowanych na bogatych, ziołowych łąkach Podlasia, co nadaje mu wyjątkowy smak i aromat.
Jakie tradycje związane są z produkcją sera korycińskiego?
Produkcja sera korycińskiego opiera się na długiej tradycji i tajemnicach przekazywanych przez pokolenia, które sięgają XVII wieku i wprowadzenia technik serowarskich przez Szwajcarów.
Jakie nagrody otrzymał ser koryciński?
Ser koryciński zdobył wyróżnienia takie jak Perła Roku i Podlaska Marka Roku, a także został doceniony w polskim wydaniu Żółtego Przewodnika Gault & Millau.
Czy ser koryciński posiada oznaczenia jakości?
Tak, ser koryciński otrzymał europejskie Chronione Oznaczenie Geograficzne, co potwierdza jego wyjątkową jakość i pochodzenie.
Jak ser koryciński wpisuje się w lokalną kulturę Podlasia?
Ser koryciński jest nieodłącznym elementem diety i kultury Podlasia, odzwierciedlając bogatą historię i tradycję regionu w zakresie produkcji serów.
