Spis treści
- Ser podlaski – ten „jedyny”
- Ser podlaski – wszystkie inne
- To samo mleko, różne sery
- Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Ser podlaski to nazwa chroniona sera, który produkowany jest na Podlasiu od 1968 roku. Zdecydowało o tym Ministerstwo Rolnictwa i Wsi, prowadzące listę produktów tradycyjnych i regionalnych. Każde województwo w Polsce posiada taką listę, na której umieszczone są produkty nie tyle wyjątkowe w smaku czy sposobie produkcji (są to cechy drugorzędne), lecz przede wszystkim kojarzone z danym regionem i z niego pochodzące, a cechą szczególną jest niepowtarzalność i związek z geograficzną tradycją, czasem kilkusetletnią.
Ser podlaski – ten „jedyny”
Ser podlaski to więc nazwa własna produktu wytwarzanego od 51 lat w Filipowie. Była to produkcja przemysłowa, zatem nie można o niej powiedzieć, że była tradycyjna, by wynikała z miejscowej kultury. Ser jednak jest na tyle specyficzny, iż zasłużył na wyróżnienie.
Produkowany jest w 5-7 kilogramowych blokach o wymiarach 25x25x10 cm. Posiada jasnożółtą barwę, smak delikatny, lekko kwaskowaty, miękką konsystencję. Rzeczywistą zaletą sera podlaskiego, która przez dekady kultywuje producent sera, jest użyte w produkcji mleko – pozbawione jakiejkolwiek chemii, biologicznie czyste i bez żadnych dodatków.
Przy powyższym technologia produkcji nie zmieniła się do dzisiaj, podobnie jak smak sera. W dbałości o szczegóły nadal stosuje się normy wytwarzania powstałe w 1968 roku. Dlatego też ser podlaski smakuje tak samo jak wówczas, gdy rozpoczęto jego produkcję. Cechują go walory dzisiaj często nieobecne w produktach przypominających ser żółty, do których m.in. dodaje się oleju roślinnego. Zakup sera podlaskiego daje więc gwarancję biologicznej czystości i klasycznego smaku.
Ser podlaski – wszystkie inne
Podlasie to jednak duży region kraju i choć „ser podlaski” stanowi nazwę zarezerwowaną dla jednego, opisanego produktu – każdy ser produkowany w tym regionie jest podlaskim, lecz posiada charakterystyczną nazwę. To co je łączy, to z pewnością produkcja z czystego biologicznie mleka, a rolnicy lubią przy tym podkreślać, że pochodzącego od szczęśliwych krów. Podlasie jest bowiem pełne łąk, na których bezstresowo pasą się zwierzęta. Skoro wiemy od myśliwych, że stres u zwierzęcia zmienia smak mięsa, kury biegające po podwórku znoszą lepsze jajka, to może i krowy na wolności dają lepsze mleko. Porzucając jednak nieco żartobliwy ton, podlaskie mleko jest bardzo czyste i stąd też na liście Ministerstwa Rolnictwa i Wsi znalazł się już niejeden producent serów oraz produkt tradycyjny.
Na liście ministerstwa, wśród produktów regionalnych, widnieją również:
- ser koryciński „Swojski” – produkowany w małej gminie, od której pochodzi jego nazwa, od czasu potopu szwedzkiego,
- ser gouda – produkowany od 1968 w tej samej spółdzielni mleczarskiej co ser podlaski,
- twaróg hajnowski – posiadający nieco dłuższą tradycję, bo produkowany jest od 1954 w Hajnówce,
- klinek dąbrowski i klinek z Łap – sery twarogowe produkowane od lat 70.,
- ser narwiański – produkowany od bardzo dawna zgodnie z recepturą przekazywaną z pokolenia na pokolenie,
- ser podpuszczkowy dojrzewający „Wiżajny” – podobnie jak poprzedni, wytwarzany w okolicy Wiżajn co najmniej od 100 lat,
- ser podlaski suszony – od niepamiętnych czasów zabierany przez chłopów w pole.
Wymienione sery mają wyjątkowy smak, a niektóre, jak ser koryciński czy suszony są unikalne na skalę światową.
To samo mleko, różne sery
Jeśli więc weźmie się pod uwagę wspólną podstawę wszystkich serów – to samo czyste biologicznie mleko, oraz ten sam region, ser podlaski będzie stanowił bogatą rodzinę niepowtarzalnych smaków najbardziej dzisiaj cenionych – dawnych, tradycyjnych, jedzonych od pokoleń. Nie ma wątpliwości, że wszystkie sery wymienione powyżej mają taki właśnie charakter.
Warto przeczytać: Serowarstwo – między współczesnością a prehistorią
Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Czym jest ser podlaski?
Ser podlaski to chroniona nazwa sera produkowanego na Podlasiu od 1968 roku, znany z unikatowego smaku i tradycyjnej metody produkcji. Użyte w produkcji mleko jest biologicznie czyste, bez żadnych dodatków.
Jakie są charakterystyczne cechy sera podlaskiego?
Produkowany w blokach, ser podlaski wyróżnia się jasnożółtą barwą, delikatnym, lekko kwaskowatym smakiem i miękką konsystencją. Jego produkcja bazuje na tradycyjnych normach z 1968 roku.
Czy ser podlaski jest jedynym serem produkowanym w tym regionie?
Nie, chociaż „ser podlaski” odnosi się do specyficznego produktu, region Podlasie oferuje różnorodność serów, każdy z własną charakterystyczną nazwą i oparty na czystym biologicznie mleku.
Jakie inne sery produkowane są na Podlasiu?
Na Podlasiu produkowane są m.in. ser koryciński „Swojski”, ser gouda, twaróg hajnowski, a także unikalne na skalę światową sery jak klinek dąbrowski czy ser podlaski suszony.
Dlaczego sery z Podlasia są cenione?
Ze względu na bogatą tradycję, unikalność smaków oraz produkcję z biologicznie czystego mleka. Sery te odzwierciedlają bogactwo kulturowe i tradycję serowarstwa w regionie.
